MaarNormaal nr. 15 artikel 2

 

El Cantar del Alma

María José y Juan de Izeta 

Juan de Izeta

Johan Duijck droeg Cantar del Alma op aan Juan en Maria José de Izeta. Zij zijn een begrip in Spaans Baskenland. Juan was er de plaatselijke Gilbert Martens, met wie hij trouwens heel graag samenwerkte. Juan en Gilbert stimuleerden via hun eigen koorfederatie, maar zeker ook via de Internationale Federatie voor Jonge Koren de ontwikkeling van goed gevormde koren. Zonder hun inspanningen zou een initiatief als het Europees Jeugdkoor nooit van de grond zijn gekomen. 

La música coral nos ha ofrecido, y aún lo sigue haciendo, grandes satisfacciones en esta vida. Una de ellas, y quizás es la más importante, es que nos ha permitido conocer a personas extraordinarias con las que, como en el caso de Johan, hemos llegado a entablar una buena amistad. En su caso, esta amistad ha llegado a ser tan fuerte que le ha llevado a dedicarnos su Cantar del Alma, segunda parte de la trilogía El Camino del Alma que vamos a escuchar hoy. Nada menos que un Camino construido sobre unos textos tan profundos y maravillosos como los que ha seleccionado Johan, de Fray Luis de León, San Juan de la Cruz y Santa Teresa de Ávila.

El segundo poema del triptico musical que se nos ofrece hoy es el Cantar del Alma, uno de los poemas más conocidos de San Juan de la Cruz, místico y poeta en la España del siglo XVI, en el Siglo de Oro Español. El título completo del poema de San Juan de la Cruz es "Cantar del Alma que se huelga de conocer a Dios por fe"; es decir, la alegría que manifiesta el alma que ha llegado, a través de su fe, a conocer a Dios. El místico, en este poema, equipara a Dios con una fuente que mana y que da de beber a todos, que sacia a todos y que termina por convertirse en un torrente incontenible. Y al final nos manifiesta que esa viva fuente que anhela está en el Pan de Vida, en lo que entiendo que es una clara alusión a la Eucaristia.

Solo un hombre de fe profunda y sentida, como Johan, podía entrar con su música dentro del espíritu del místico para poder expresar musicalmente y de una forma tan sublime la idea que desarrolla en su poema. Creo que Johan lo ha conseguido plenamente, ya que su música expresa, de forma muy exacta, el sentimiento del místico.

Es una satisfacción enorme haber tenido el honor de que esta obra nos haya sido dedicada por ese gran amigo. Gracias, Johan,

María José y Juan de Izeta

     

Koorzang heeft ons in ons leven al veel vreugde geschonken, en dat doet ze nog altijd. Zo heeft ze ons buitengewone mensen leren kennen zoals Johan, waaruit een mooie vriendschap is gegroeid. Die vriendschap was zo sterk dat Johan Cantar del Alma aan ons opdroeg, het tweede deel van zijn triptiek el Camino del Alma die we vanavond te horen krijgen. Niets minder dan een Camino, een Weg die Johan componeerde op de diepe, prachtige teksten van de hand van Fray Luis de León, de Heilige Johannes van het Kruis en Sint-Teresia van Ávila.

Het tweede gedicht van de muzikale triptiek die ons vandaag wordt aangeboden, is Cantar del Alma, een van de bekendste gedichten van Johannes van het Kruis, een mystieke dichter uit het zestiende-eeuwse Spanje, de Spaanse Gouden Eeuw. De complete titel van het gedicht luidt: "Lied van de Ziel die zich verheugt dat ze tot God komt door het geloof", d.w.z. de vreugde die de ziel uitstraalt als zij door het geloof God ontmoet. De mystieke dichter vergelijkt God in dit gedicht met een bron die iedereen laaft, ieders dorst lest en uitmondt in een onstuitbare vloed. Aan het einde van het gedicht maakt hij ons duidelijk dat die levende bron waar hij naar hunkert, het Levende Brood is, wat ik begrijp als een duidelijke allusie op de Eucharistie.

Alleen een man met een diep intens geloof zoals Johan kon met zijn muziek zo in de geest van de mystieke dichter kruipen om dit gedicht zo subliem vorm te geven. Ik geloof dat Johan daar volledig in is geslaagd: zijn muziek vertaalt heel treffend het gevoel van de mysticus.

We zijn bijzonder blij en vereerd dat een boezemvriend als Johan dit werk aan ons opdroeg. Dank u, Johan.

 


© v.z.w. Gents Madrigaalkoor